ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΠΟΛΙΤΙΣΜΩΝ

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ
Σχεδιασμός-συντονισμός: Χαρά Ανδρεΐδου

2.500 χρόνια από τους Περσικούς Πολέμους - Έλληνες και Πέρσες

Εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Εισαγωγή - Ενότητες - Άρθρα

Σχεδιασμός-συντονισμός: Χαρά Ανδρεΐδου

Κατά τη δεκαετία που διανύουμε, οι απανταχού Έλληνες γιορτάζουμε την ιστορική εθνική επέτειο της συμπλήρωσης 2.500 χρόνων από τους Περσικούς Πολέμους (490-479 π.Χ.).

Στο πλαίσιο αυτό, στα σχολεία της Διεύθυνσης ΠΕ Δυτικής Θεσσαλονίκης, κατά τη διάρκεια του σχολικού έτους 2020-21, υλοποιήθηκε το παρόν, καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα συγκριτικής μελέτης πολιτισμών:

«2.500 χρόνια από τους Περσικούς Πολέμους – Έλληνες και Πέρσες»,
με τη μορφή σεμιναρίων δια βίου μάθησης για τους εκπαιδευτικούς, οι οποίοι στη συνέχεια υλοποίησαν το πρόγραμμα μέσα στην τάξη, αντλώντας υλικό από τη παρούσα τράπεζα υλικού.

Στόχος μας είναι να προσφέρουμε στους εκπαιδευτικούς και - κατ’ επέκταση – στους μαθητές την ευκαιρία να προσεγγίσουν από πολλές, διαφορετικές όψεις το πλαίσιο των ιστορικών γεγονότων των Περσικών Πολέμων, οι οποίοι στην ουσία αποτελούν σύγκρουση διαφορετικών πολιτισμών, σύγκρουση διαφορετικών κόσμων. Το αποτέλεσμα των Περσικών Πολέμων έχει αφήσει ανεξίτηλο το αποτύπωμά του στην παγκόσμια ιστορία, με καταλυτικές συνέπειες από την αρχαιότητα έως την αυγή της τρίτης χιλιετίας μ.Χ. και με επιδράσεις σε στενότερο και ευρύτερο γεωγραφικό πλαίσιο, από την αρχαία Ελλάδα έως τον αντίκτυπό του σε παγκόσμια κλίμακα.

Βασικός άξονας της εκπαιδευτικής προσέγγισης που ακολουθούμε είναι η έννοια του πολιτισμού και της πολιτιστικής ταυτότητας∙ έννοιες διαχρονικές και παγκόσμιες, οι οποίες κινούν τα νήματα των κάθε είδους σχέσεων ανάμεσα στους λαούς της υφηλίου σε όλη τη μακραίωνη ιστορία της ανθρωπότητας. Οι έννοιες του πολιτισμού και της πολιτιστικής ταυτότητας αναδύονται αβίαστα μέσα από τη γνωριμία, τη διερεύνηση και την κατανόηση του ευρύτερου πλαισίου από το οποίο προέκυψαν τα ιστορικά γεγονότα των Περσικών Πολέμων.

Το πρόγραμμα απευθύνεται σε εκπαιδευτικούς που διδάσκουν σε νηπιαγωγεία και σε όλες τις τάξεις του Δημοτικού Σχολείου. Είναι ιδιαίτερα ευέλικτο και προσαρμόζεται στα χαρακτηριστικά κάθε ξεχωριστής ομάδας, όπως επίσης και σε συνθήκες εξ αποστάσεως εκπαίδευσης, είτε σύγχρονης είτε ασύγχρονης.

Η τράπεζα υλικού αντλεί τα στοιχεία της κυρίως από τις αρχαίες πηγές, και μάλιστα όχι μόνο από την αρχαία ελληνική γραμματεία αλλά επίσης και από επιγραφές, αρχαίες παραστάσεις, ανασκαφικά δεδομένα και μελέτες. Η μέθοδος προσέγγισης είναι ομαδική και διαλογική, με ενεργητική συμμετοχή των μαθητών, εμπλουτισμένη με πλήθος βιωματικών δράσεων, τόσο προγραμματισμένων όσο και αυθόρμητων.

Η υλοποίηση του προγράμματος γίνεται σε τρία στάδια:

Α΄ ΣΤΑΔΙΟ - ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ

ενημέρωση από την εισηγήτρια προς τους συμμετέχοντες εκπαιδευτικούς, τόσο για το θεωρητικό όσο και για το πρακτικό κομμάτι υλοποίησης για βέλτιστη κατανόηση και εξοικείωση με τη μέθοδο και τους τρόπους προσέγγισης του θέματος

Β΄ ΣΤΑΔΙΟ – ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ

Θεματικές ενότητες
1η – Περσικοί Πόλεμοι – Τα ιστορικά γεγονότα - Εισαγωγή στην έννοια του ατόμου, της ομάδας και της ταυτότητας
2η – Πολίτευμα - Θρησκεία
3η – Καθημερινή ζωή – σημαντικές, χαρακτηριστικές πτυχές της οργάνωσης της κοινωνίας
4η – Επιστήμη - Εκπαίδευση - Τεχνολογία – Διαχείριση και διάχυση της γνώσης
5η – Οικονομία - Εμπόριο - Σχέσεις με άλλους λαούς
6η – Περσικοί πόλεμοι – Ο αντίκτυπός τους σε χρονικό και γεωγραφικό πλαίσιο.

Κάθε ενότητα έχει διάρκεια τριών (3) εβδομάδων και οργανώνεται στις εξής υποενότητες:
1η εβδομάδα – Έλληνες
2η εβδομάδα – Πέρσες
3η εβδομάδα – συγκριτική ανασκόπηση, ανατροφοδότηση και βιωματικές δράσεις.

Η υλοποίηση κάθε υποενότητας έχει ως βάση ένα πακέτο υποστηρικτικού υλικού για τους εκπαιδευτικούς που το ετοιμάζει η εισηγήτρια, και το οποίο περιλαμβάνει:

το διάγραμμα της ενότητας
ποικίλο ενημερωτικό υλικό
προτάσεις και υλικό για βιωματικές δράσεις.

Στο τέλος κάθε ενότητας πραγματοποιείται συνεδρίαση της ολομέλειας της ομάδας των εκπαιδευτικών, για συζήτηση, ανατροφοδότηση, προβληματισμό, καθώς και προετοιμασία της επόμενης ενότητας. Η συνεδρίαση πραγματοποιείται μέσω τηλεδιάσκεψης ή με όποιον άλλο πρόσφορο τρόπο. Τέλος, υπάρχει ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας των συμμετεχόντων εκπαιδευτικών με την εισηγήτρια καθ’ όλη τη διάρκεια του προγράμματος για την αντιμετώπιση όλων των σχετικών θεμάτων.

Γ΄ ΣΤΑΔΙΟ – ΔΙΑΧΥΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΤΡΟΦΟΔΟΤΗΣΗ

Η διερεύνηση των θεματικών ενοτήτων λήγει με την έναρξη των διακοπών του Πάσχα, ώστε να δοθεί ο κατάλληλος χρόνος στις ομάδες να προετοιμάσουν δράσεις διάχυσης. Οι δράσεις αυτές μπορούν να απευθύνονται σε ένα ευρύ πεδίο αποδεκτών, από την ενδοσχολική έως και την ευρύτερη εκπαιδευτική κοινότητα. Οι ομάδες έχουν τη δυνατότητα να επιλέξουν μέσα από μια ποικιλία δράσεων που τους προτείνει η εισηγήτρια, τις οποίες μπορούν να διαμορφώσουν και να εμπλουτίσουν σύμφωνα με τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα και χαρακτηριστικά της ομάδας τους.

Διδακτική προσέγγιση - Η έννοια της ταυτότητας
Βασικά διδακτικά εργαλεία - Χάρτες
Βασικά διδακτικά εργαλεία - Ιστοριογραμμή
Βασικά διδακτικά εργαλεία - Γωνιά Περσικών Πολέμων

Περσικοί Πόλεμοι - Ιστορικά δεδομένα
Περσικοί Πόλεμοι - Χάρτες
Περσικοί Πόλεμοι - Αρχαία κείμενα
Περσικοί Πόλεμοι - Επιγράμματα
Περσικοί Πόλεμοι - Η στρατιά του Ξέρξη - Κείμενο του Ηροδότου και δραστηριότητες

Πολίτευμα - Ιστορικά δεδομένα
Πολίτευμα - Δημόσια κείμενα

Θρησκεία - Εισαγωγή
Θρησκεία - Λατρευτικές πρακτικές
Θρησκεία - Τα πανελλήνια ιερά και η παγκόσμια ακτινοβολία τους
Θρησκεία - Η πομπή των Παναθηναίών - Δραστηριότητα
Θρησκεία - Η θρησκεία των Περσών - Βίντεο
Θρησκεία - Η θρησκεία των Περσών - Ιστορικά δεδομένα και αρχαία κείμενα

Καθημερινή Ζωή - Εισαγωγή
Καθημερινή Ζωή - Επαγγέλματα - Αρχαία κείμενα
Καθημερινή Ζωή - Επαγγέλματα - Αρχαίες παραστάσεις
Καθημερινή Ζωή - Επαγγέλματα - Σύνδεσμοι, βίντεο, ψηφιακά παιχνίδια
Καθημερινή Ζωή - Υποτελείς λαοί της περσικής αυτοκρατορίας
Αιγύπτιοι-Αιθίοπες-Άραβες-Αραχώσιοι
Άριοι-Αρμένιοι-Βαβυλώνιοι-Βάκτριοι
Γανδάριοι - Δραγάρτιοι - Θράκες - Ινδοί
Λυδοί-Μασσαγέτες-Πάρθοι-Σαγάρτιοι-Σόγδοι
Πέρσες-Μήδοι-Ελαμίτες
Σάκες-Σκύθες